Bizlerin Nellie Bly olarak tanıdığı Elizabeth Cochran Seaman, en çok 72 günde tamamladığı dünya cinsiyle ve bir akıl hastanesine bilinmeyen misyonla girip içeride yaşananları anlattığı araştırmasıyla tanınır. Ama kendisi birebir vakitte bir müellif, mucit ve fabikatördü de!
Kaynak: 1, 2, 3, 4
Elizabeth Cochran Seaman 1864 yılında Pensilvanya’da doğmuştu
Elizabeth babası tarafından kurulan bir kasabada dünyaya gelmişti Etiler esc Babası hem hakim hem de toprak sahibi olarak vazife alıyor ailesine bakıyordu Elizabeth hem annesinin hem de babasının ikinci evliliğinden dünyaya gelmişti Toplamda 15 kardeşlerdi
6 yaşındayken babasını kaybetmesiyle aile Etiler escort finansal olarak bir boşluğa düştü Zira vasiyet bırakmayan babanın malları üzerinde hiçbir hak sav edemiyorlardı Yatılı okuldaki eğitimine yalnızca bir devir devam etmesine güçleri yetmişti Bunun üzerine Elizabeth okulu bıratı Sex hikayeleri ve aile Pittsburgh’e taşındı
Gazetecilik alanındaki mesleği de tam olarak burada başlayacaktı
Pittsburg Dispatch gazetesinde Kızlar Ne İşte Fayda isimli kızların öncelikle bebek doğurmak ve mesken işleri yapmak için var erotik hikaye olduğunu anlatan köşe yazısı ile karşılaşan Elizabeth gazeteye Yalnız Yetim Kız ismi altında bir yanıt yazdı
Küçük kızın cüretinden etkilenen editör daha sonra gazetede tıpkı isimle haftada 5 dolara yazması Sikiş hikayeleri için Elizabeth’e bir teklifte bulundu Böylelikle Elizabeth gazetede yayınlanan ve boşanmaların bayanlar üzerindeki tesirini anlatan ‘Kız Bulmacası’ isimli birinci yazısını yazmış oldu Bunun üzerine editör kendisine tam vakitli bir iş teklif etti
Bu periyotta gazetelerde yazan bayanların mahlas kullanması yaygındı Bunun üzerine Elizabeth gitmiş Nellie Bly doğmuştu
Kariyerinin birinci yıllarında Bly Pittsburgh’de çalışan bayanlar üzerine bir seri araştırma yazısı yazmış ve fabrika sahiplerinin şikayetlerine maruz kalmış bayanların ‘normal rolleri’ olan moda bahçıvanlık sosyete üzere hususlarda yazma vazifesine atanmıştı Bu ise ona zevk vermiyordu
Daha sonra Meksika’ya seyahat etti şimdi 21 yaşındaydı ve hiçbir kızın daha evvel yapmadığı bir şey yapmakta kararlıydı
Burada yaklaşık 6 ayını ülkedeki hayat ve gelenekler üzerine yazarak geçirdi Yazılarından birinde mahallî bir gazetecinin hükümeti eleştirdiği için tutuklanmasını protesto etmiş ve Meksikalı yetkililier tarafından tutuklanmakla tehdit edilince ülkeden kaçmıştı Meskenine sağ salim dönen Bly Díaz’ı tiranik bir çar olmakla suçladı
Ülkeye döndüğünde yeniden istemediği mevzular hakkında yazmak zorunda kalan Bly Pittsburg Dispatch’ten ‘Ben New York’a gidiyorum Beni görmeyi bekleyin ‘ yazdığı istifa mektubuyla ayrıldı Dört ayın sonunda beş parasız kalmasının üzerine Joseph Pulitzer’ın gazetesi New York World’ün ofislerinden birinde kendini işe aldırmayı başardı
Burada kendisine verilen vazifelerden biri şuydu Deli taklidi yaparak Blackwell’s Adası’ndaki Bayan Akıl Hastanesi’ne girecek ve buradaki gaddarlığı ve umursamazlığı yazacaktı
Tabii akıl hastanesine alınmak o kadar da kolay değildi Akıllı bi bayan olan Bly kendini öncelikle bayanlar için süreksiz bir sığınma meskenine kaydettirdi Tüm gece uyumayıp gözlerinde rahatsız bir imaj elde etmeye çalıştı Daha sonra orada kalan bayanları meczuplukla suçlamaya başladı Yatağına yatmayı reddetti ve sonunda o kadar çok kişinin korkmasına neden oldu ki daha sonra mahkemeye götürülmesi için polis çağrılmak zorunda kaldı Polis hakim ve tabipler tarafından incelenen Bly sonunda Blackwell Adası’na gönderilmişti
Akıl hastanesine alınan Bly elim şartları birinci elden deneyimleme talihine sahip oldu 1000 kişilik tesiste 1500 hasta vardı Bu 150 hastaya sadece 16 hekim bakıyordu Hastalar buzlu suda yıkanmaya zorlanıyor banklarda saatlerce hareketsiz oturtuluyordu Yemekler küflüydü su ise sık sık kirli oluyordu
Ayrıca Bly hastanede kalanların birçoklarının mecnun olmadığını fark etmişti Bu beşerler yalnızca İngilizce bilmiyorlardı ve kimilerinin yardım edecek ailesi yoktu çok yoksullardı Kendilerini koruyamadıkları üzere bağlantı de kuramıyorlardı Bu tesiste gördükleri tedavi aslında bayanlara ruhsal olarak ziyan veriyordu Bu bayanlar hastaneye yatırılmadan evvel sağlıklıydılar
Makalenin yayınlanmasının akabinde New York her yıl hastanenin bütçesine 1 milyon dolar ekmeleye karar verdi şartlar güzelleştirildi
1888’de Bly editörüne Jules Verne’ün 80 Günde Devr i Alem yapıtını birinci kere gerçeğe dönüştüren insan olmak için bir fikir sundu Bir yıl sonra 14 Kasım 1889 09 40’ta 40 070 kilometrelik seyahatine başladı
Cosmopolitan isimli gazete ise kendi müellifi Elizabeth Bisland’ı Bly’nin mühletini geçmek üzere seyahate gönderdi Bisland ise Bly’nin tam zıddı istikamette hareket edecekti Bisland’ın yolduluğunun haberini Hong Kong’da alan Bly yarışmayacağını söyledi
Hİkayeye ilginin azalmaması için Bly’nin seyahatini ne vakit bitireceğine dair birçok varsayım yarışları yapıldı Kazananlara Avrupa gezisi armağan edilecekti
Seyahati oyunca Bly İngiltere Fransa Burada Verne ile de tanıştı Brindisi Süveyş Kanalı Kolombo Penang ve Singapur Hong Kong ve Japonya’dan geçti
Genellikle buharlı gemiler ve trenleri kullanan Bly Çin’deki biz cüzam hastanesini de ziyaret etti Singapur’da ise bir maymun satın aldı
Kötü hava şartları nedeniyle San Francisco’ya iki gün geç vardı Ama Pulitzer müellifi için özel bir tren tutmuştu ve Bly 25 ocak 1890 15 51’de New Jersey’e vararak seyahatini tamamlamış oldu Seyahat 72 gün sürmüştü Bu bir dünya rekoruydu
Bisland ise 4 gün sonra seyahatini tamamladı Rekor daha sonra 36 günün altına kadar düşürüldü
1895 yılında 31 yaşındaki Nellie Bly 73 yaşındaki milyoner imlatçı Robert Seaman ile evlendi Adamın sıhhati kötüleşince Bly gazeteciliği bıraktı ve Iron Clad İmalat Şirketi’nin başına geçti 1904’te Seaman hayatını kaybetti
Bly burada şirket için çeşitli icatlar yapmakla uğraşıyordu
Bu icatlardan kimileri hala kullanılmakta Bunlardan birinin ise süt güğümü olduğu tez ediliyor İsmine alınmış birçok patent bulunuyor Hatta bir müddetliğine kendisi ABD’deki önde gelen fabrikatör bayanlardan biriydi Ancak Bly’nin ihmali ve müdürlerden birinin zimmete geçirmeleri üzerine fabrika battı
Gazeteciliğe geri dönen Bly Birinci Dünya Savaşı’nda Avrupa’nın Doğu Cephesi’ndeki aktivitelerle ilgili yazmaya başladı
Kendisi ayrıyeten Sırbistan ve Avusturya ortasındaki savaş bölgesini ziyaret eden birinci yabancılardan biriydi Britanyalı bir casusa benzetilince tutuklandı
1913’te Sufrajetler ile ilgili haberler yaptı Bu husus üzerine yazdığı geçit yazısında 1920 yılına kadar ABD’de bayanlara oy hakkı verileceğini öngörüyordu 27 Ocak 1922’de 57 yaşındayken zatürreden hayatını kaybettiğinde hala bu husus üzerinde çalışmaktaydı Bly Bronx New York City’deki Woodlawn Mezarlığına gömüldü